Hij geldt als een van de grote namen binnen de geschiedenis van de VVD. Edzo Toxopeus werd in 1918 geboren te Amersfoort. Zijn familie verhuisde naar Breda, alwaar hij zijn middelbareschoolperiode doorliep. Toxopeus besloot Nederlands recht te studeren aan de universiteit in Utrecht en voltooide deze studie in 1942. Dat jaar, midden in de oorlogsperiode, begon hij te werken als advocaat in Breda. In de periode 1944-1945 vervulde hij een juridische rol binnen het Militair Gezag, het dagelijks bestuur in de bevrijde delen van Nederland. Het jaar daarop werd Toxopeus lid van de Partij van de Vrijheid, die in 1948 op zou gaan in de toen opgerichte VVD.

In 1949 zette Toxopeus zijn eerste stappen in de politiek, door namens de VVD gemeenteraadslid in Breda te worden. In 1956 maakte hij de overstap naar de Tweede Kamer. Tamelijk onvoorzien, want hij kwam op de kandidatenlijst te staan doordat de oorspronkelijke kandidaat weigerde onder een vrouw te staan op de kieslijst en was vertrokken. In de Kamer hield Toxopeus zich onder meer bezig met volkshuisvesting. Hij had daarnaast een erg goede band met medeoprichter en toenmalig leider van de VVD Pieter Oud. Aangezien Oud in Rotterdam woonde, reed hij vaak met Toxopeus mee die toch door die stad kwam onderweg naar huis. Oud noemde Toxopeus zelfs zijn ‘politieke zoon’.

Toxopeus werd dan ook door Oud naar voren geschoven om in 1959 op 41-jarige leeftijd minister van Binnenlandse Zaken te worden in het kabinet-De Quay (1959-1963). Ook in het daaropvolgende kabinet-Marijnen (1963-1965) vervulde hij die post. Tijdens zijn ministerschap wist hij een aantal belangrijke veranderingen te realiseren. Het meest bekende voorbeeld daarvan is de zogeheten Toxopeusronde van 1963. Door het lage salaris was een carrière als ambtenaar onaantrekkelijk geworden, wat niet ten goede kwam aan de kwaliteit van de ambtenarij. Toxopeus zorgde daarom voor een verhoging van het ambtenarensalaris. Dit moest voortaan in verhouding staan tot de salarissen in de marktsector. Daarnaast zorgde hij voor betere arbeidsvoorwaarden, zoals een welvaartsvast pensioen. Onder Toxopeus werd ook de vrije zaterdag ingevoerd. Tevens zorgde hij ervoor dat de positie van de provincies als bestuurslaag versterkt werd door ze de mogelijkheid te geven meer dan slechts twee keer per jaar te vergaderen.  

In 1963 trad Oud terug als leider van de VVD. In eerste instantie werd Henk Korthals benaderd als opvolger, maar die weigerde. Daarop werd Toxopeus gevraagd, die de leiderschapsrol wel accepteerde. Tijdens de verkiezingen van 1963 was hij dan ook lijsttrekker namens de VVD (en nam hij deel aan het allereerste verkiezingsdebat dat op televisie werd uitgezonden), al droeg hij vervolgens het fractievoorzitterschap over aan Molly Geertsema, aangezien hij in het daaropvolgende kabinet weer als minister plaatsnam. Na de val van dat kabinet in 1965 kwam Toxopeus weer terug in de Kamer en nam hij een jaar later ook de rol van fractievoorzitter op zich.

Toxopeus was een man van beschaafdheid, wat wellicht niet helemaal strookte met onstuimige tijdsgeest van de jaren 60. Een columnist stelde dat Toxopeus niet verder kwam dan het “fatsoen van de tennisbaan”. Zijn reactie was dat juist fatsoen wel wat meer aanwezig mocht zijn in de Kamer en de samenleving. Als politicus was Toxopeus dan ook altijd rustig en beleefd, maar tegelijkertijd zeer tactisch. Zo was hij ondanks zijn beleefde voorkomen vanuit de oppositie flink aan het stoken tijdens het kabinet-Cals (1965-1966), dat niet snel daarna zou vallen na een kabinetscrisis.  

Toxopeus kon echter niet voorkomen dat partijgenoot Hans Gruijters de VVD verliet. Deze werd berispt door de partij toen hij weigerde de huwelijksreceptie van prinses Beatrix en Claus van Amsberg bij te wonen. Hoewel Toxopeus die keuze afkeurde, wilde hij graag met Gruijters tot een oplossing komen. Gruijters zou uiteindelijk echter de partij verlaten en met drie anderen een nieuwe partij oprichten: D66.

In 1970 verliet Toxopeus de Tweede Kamer omdat hij graag meer tijd wilde doorbrengen met zijn gezin. Hij werd daarop commissaris van de Koningin in de provincie Groningen, waar hij zich onder meer inzette voor nieuwe economische activiteit in die regio. Datzelfde jaar werd Toxopeus benoemd tot erelid van de VVD. De rol van commissaris zou hij tot 1980 vervullen, waarna hij nog voor tien jaar lid werd van de Raad van State. In 1985 werd hij nog benoemd tot minister van staat, een mooi bekroning van zijn imposante politieke loopbaan. In 2009 overleed Toxopeus op de respectabele leeftijd van 91 jaar.