Waarom liberalen zorg moeten dragen voor natuur in de stad
In de eerdere publicatie van de TeldersStichting, WoningMarktMeester, is het standpunt naar voren gebracht dat de ruimtelijke ordening een taak is van de overheid. Omdat de vraag naar beschikbare grond groter is dan het aanboden de verschillende belangen complex en uiteenlopend zijn, is regie vanuit de overheid noodzakelijk. Dit roept de vraag op welke eisen de overheid moet hanteren bij de inrichting van de stedelijke omgeving.
De ruimtelijke ordening in Nederland is gemaakt aan de tekentafel; de steden, polders en zelfs natuurgebieden zijn aangelegd door de menselijke hand. Door de verscheidenheid aan belangen en de schaarste van ruimte delft stedelijk groen echter snel het onderspit, terwijl groen in de stedelijke omgeving op verschillende manieren kan bijdragen aan een beterwelzijn voor mensen. Hieronder een kort overzicht.
Gezonde omgeving voor een gezonde fysiek
Steeds meer mensen wonen in een stedelijke omgeving, terwijl dit op verschillende manieren een negatieve impact kan hebben op de gezondheid. Natuur in de stad kan deze negatieve effecten verminderen en een positieve bijdrage leveren aan de fysieke gezondheid van mensen, zowel door het creëren van een gezondere leefomgeving als door het aanzetten tot en het faciliteren van lichaamsbeweging. Hier volgen enkele voorbeelden.
Zo is fijnstof in de lucht een belangrijke oorzaak van longziekten en vroegtijdig overlijden. Berekeningen laten zien dat er jaarlijks ongeveer 10.000 mensen sterven aan fijnstof. Deze fijnstof bevindt zich met name in de stedelijke omgeving, door transport en industrie. Bladeren van bomen en planten kunnen fijnstof uit de lucht halen, waarbij verschillende soortenbladeren verschillende variaties van fijnstof uit de lucht kunnen filteren.
Een andere vorm van vervuiling in de fysieke omgeving, die vaak over het hoofd wordt gezien, is geluid dat, met name, wordt veroorzaakt door verkeer. Natuur en bomen kunnen dit geluid niet verminderen, maar wel verbloemen. Bovendien wordt het geluid van de natuur, zoals ritselende bladeren of fluitende vogels, juist als plezierig ervaren. Het plaatsen van bomen tussenwoningen en infrastructuur kan daardoor geluidsoverlast verminderen.
Naast het tegengaan van vervuiling heeft een grote variatie aan bomen en planten ook een positief effect op het immuunsysteem. Er zijn enkele onderzoeken waaruit blijkt dat diversiteit in groen een positieve bijdrage levert aan het microbioom, dat zijn micro-organismen die in het menselijk lichaam aanwezig zijn en die van belang zijn voor het functioneren van het immuunsysteem.
Positieve effecten van natuur zijn niet alleen te vinden inde fysieke omgeving, maar ook in de fysieke gezondheid van mensen en dan met name in het aanzetten tot en faciliteren van lichaamsbeweging, waarmee het terugdringen van overgewicht en hart- en vaatziekten wordt bevorderd. Uitonderzoek blijkt dat mensen het nodig achten om prettige looproutes te hebben om meer te gaan wandelen en dat groene (verkeers)omgevingen actieve vormen van transport, zoals lopen of fietsen, stimuleren.
Mentale gezondheid
Naast de positieve effecten van natuur op de fysieke leefomgeving blijkt uit onderzoek dat een groene omgeving ook positieve effecten heeft op de mentale gezondheid. De mens komt voort uit een natuurlijke omgeving en leeft, evolutionair gezien, pas sinds een zeer korte tijd in een stedelijke omgeving. Een natuurlijke omgeving helpt ons daardoor te ontspannen en ons brein ‘op te laden’ om daarna weer beter te kunnen focussen. Natuur biedt de mens de mogelijkheid om te herstellen van stress, helpt te focussen en biedt de mogelijkheid om een buffer op te bouwen tegen toekomstige stress en mentale vermoeidheid.
Klimaatverandering
Door klimaatverandering zijn er langere en warmere periodes van hitte. In steden wordt dit effect nog eens versterkt door de grote aanwezigheid van verharde oppervlakten en menselijk gedrag, zoals het gebruik van airconditioners en vervoer. Hierdoor zijn steden vaak warmer dan omliggende landelijke gebieden. Natuur in de stad kan niet alleen verkoeling bieden door het creëren van schaduw, maar ook door het weerkaatsen van zonlicht en het verdampen van water in bladeren. Daarnaast wordt het door klimaatverandering niet alleen warmer, maar worden er ook vaker hevige regenbuien verwacht. Natuur in de stad kan water opslaan om wateroverlast te voorkomen, zodat rioleringsstelsels niet overbelast raken en woningen niet overstromen. Bovendien biedt natuur de mogelijkheid om water de grond in te laten trekken en kan het water opslaan voor drogere periodes. Tevens is groen effectief in het vastleggen van koolstof. Groen in de stad heeft daarmee de potentie om koolstof voor een langere periode vast te leggen, en daarmee kan de toename van natuur in de stad zelfs bijdragen aan het terugdringen van klimaatverandering.
Liberalen voor een groene omgeving
Zoals eerder aangetoond, zijn er bewijzen dat de inrichting van de ruimtelijke ordening en groenvoorzieningen een grote invloed hebben op het menselijk welzijn. In de ruimtelijke ordening en stedelijke vormgeving moet de overheid regie voeren en een zorgvuldige afweging maken tussen de verschillende belangen van partijen en het land. Van al deze partijen is ‘de mens’ echter de gemene deler en zou daarom aan de basis van dit beleid moeten staan.
Het is aan liberalen om te bewaken dat de overheid haartaken niet overschrijdt en de individuele vrijheid zoveel mogelijk intact laat. Het is de taak van de overheid om, indien zij dat nodig acht, beleid te maken dat ook optimaal effect heeft. Zeker wanneer er een wetenschappelijke basis voor bepaald beleid bestaat, zou dit meegenomen moeten worden in de afwegingen of zelfs als standaardnorm moeten gelden in de verdere inrichting van beleid. Gezien het groeiende wetenschappelijk bewijs van de positieve effecten van groen in de omgeving, is het aan de overheid om deze kennis te benutten en in te zetten voor een inrichting van de openbare ruimte die ten goede komt aan de mens. Op deze manier wordt er een gezonde norm gecreëerd waaruit alle partijenzelf verder hun leven kunnen vormgeven.
In de eerdere publicatie van de TeldersStichting, WoningMarktMeester, is het standpunt naar voren gebracht dat de ruimtelijke ordening een taak is van de overheid. Omdat de vraag naar beschikbare grond groter is dan het aanboden de verschillende belangen complex en uiteenlopend zijn, is regie vanuit de overheid noodzakelijk. Dit roept de vraag op welke eisen de overheid moet hanteren bij de inrichting van de stedelijke omgeving.
De ruimtelijke ordening in Nederland is gemaakt aan de tekentafel; de steden, polders en zelfs natuurgebieden zijn aangelegd door de menselijke hand. Door de verscheidenheid aan belangen en de schaarste van ruimte delft stedelijk groen echter snel het onderspit, terwijl groen in de stedelijke omgeving op verschillende manieren kan bijdragen aan een beterwelzijn voor mensen. Hieronder een kort overzicht.
Gezonde omgeving voor een gezonde fysiek
Steeds meer mensen wonen in een stedelijke omgeving, terwijl dit op verschillende manieren een negatieve impact kan hebben op de gezondheid. Natuur in de stad kan deze negatieve effecten verminderen en een positieve bijdrage leveren aan de fysieke gezondheid van mensen, zowel door het creëren van een gezondere leefomgeving als door het aanzetten tot en het faciliteren van lichaamsbeweging. Hier volgen enkele voorbeelden.
Zo is fijnstof in de lucht een belangrijke oorzaak van longziekten en vroegtijdig overlijden. Berekeningen laten zien dat er jaarlijks ongeveer 10.000 mensen sterven aan fijnstof. Deze fijnstof bevindt zich met name in de stedelijke omgeving, door transport en industrie. Bladeren van bomen en planten kunnen fijnstof uit de lucht halen, waarbij verschillende soortenbladeren verschillende variaties van fijnstof uit de lucht kunnen filteren.
Een andere vorm van vervuiling in de fysieke omgeving, die vaak over het hoofd wordt gezien, is geluid dat, met name, wordt veroorzaakt door verkeer. Natuur en bomen kunnen dit geluid niet verminderen, maar wel verbloemen. Bovendien wordt het geluid van de natuur, zoals ritselende bladeren of fluitende vogels, juist als plezierig ervaren. Het plaatsen van bomen tussenwoningen en infrastructuur kan daardoor geluidsoverlast verminderen.
Naast het tegengaan van vervuiling heeft een grote variatie aan bomen en planten ook een positief effect op het immuunsysteem. Er zijn enkele onderzoeken waaruit blijkt dat diversiteit in groen een positieve bijdrage levert aan het microbioom, dat zijn micro-organismen die in het menselijk lichaam aanwezig zijn en die van belang zijn voor het functioneren van het immuunsysteem.
Positieve effecten van natuur zijn niet alleen te vinden inde fysieke omgeving, maar ook in de fysieke gezondheid van mensen en dan met name in het aanzetten tot en faciliteren van lichaamsbeweging, waarmee het terugdringen van overgewicht en hart- en vaatziekten wordt bevorderd. Uitonderzoek blijkt dat mensen het nodig achten om prettige looproutes te hebben om meer te gaan wandelen en dat groene (verkeers)omgevingen actieve vormen van transport, zoals lopen of fietsen, stimuleren.
Mentale gezondheid
Naast de positieve effecten van natuur op de fysieke leefomgeving blijkt uit onderzoek dat een groene omgeving ook positieve effecten heeft op de mentale gezondheid. De mens komt voort uit een natuurlijke omgeving en leeft, evolutionair gezien, pas sinds een zeer korte tijd in een stedelijke omgeving. Een natuurlijke omgeving helpt ons daardoor te ontspannen en ons brein ‘op te laden’ om daarna weer beter te kunnen focussen. Natuur biedt de mens de mogelijkheid om te herstellen van stress, helpt te focussen en biedt de mogelijkheid om een buffer op te bouwen tegen toekomstige stress en mentale vermoeidheid.
Klimaatverandering
Door klimaatverandering zijn er langere en warmere periodes van hitte. In steden wordt dit effect nog eens versterkt door de grote aanwezigheid van verharde oppervlakten en menselijk gedrag, zoals het gebruik van airconditioners en vervoer. Hierdoor zijn steden vaak warmer dan omliggende landelijke gebieden. Natuur in de stad kan niet alleen verkoeling bieden door het creëren van schaduw, maar ook door het weerkaatsen van zonlicht en het verdampen van water in bladeren. Daarnaast wordt het door klimaatverandering niet alleen warmer, maar worden er ook vaker hevige regenbuien verwacht. Natuur in de stad kan water opslaan om wateroverlast te voorkomen, zodat rioleringsstelsels niet overbelast raken en woningen niet overstromen. Bovendien biedt natuur de mogelijkheid om water de grond in te laten trekken en kan het water opslaan voor drogere periodes. Tevens is groen effectief in het vastleggen van koolstof. Groen in de stad heeft daarmee de potentie om koolstof voor een langere periode vast te leggen, en daarmee kan de toename van natuur in de stad zelfs bijdragen aan het terugdringen van klimaatverandering.
Liberalen voor een groene omgeving
Zoals eerder aangetoond, zijn er bewijzen dat de inrichting van de ruimtelijke ordening en groenvoorzieningen een grote invloed hebben op het menselijk welzijn. In de ruimtelijke ordening en stedelijke vormgeving moet de overheid regie voeren en een zorgvuldige afweging maken tussen de verschillende belangen van partijen en het land. Van al deze partijen is ‘de mens’ echter de gemene deler en zou daarom aan de basis van dit beleid moeten staan.
Het is aan liberalen om te bewaken dat de overheid haartaken niet overschrijdt en de individuele vrijheid zoveel mogelijk intact laat. Het is de taak van de overheid om, indien zij dat nodig acht, beleid te maken dat ook optimaal effect heeft. Zeker wanneer er een wetenschappelijke basis voor bepaald beleid bestaat, zou dit meegenomen moeten worden in de afwegingen of zelfs als standaardnorm moeten gelden in de verdere inrichting van beleid. Gezien het groeiende wetenschappelijk bewijs van de positieve effecten van groen in de omgeving, is het aan de overheid om deze kennis te benutten en in te zetten voor een inrichting van de openbare ruimte die ten goede komt aan de mens. Op deze manier wordt er een gezonde norm gecreëerd waaruit alle partijenzelf verder hun leven kunnen vormgeven.
