02
Feb
2021

Coronacrisis onthult het gevaar van de almachtige staat

Column

Binnenland

De coronacrisis onthult het gevaar van de almachtige staat, schrijft oud-stagiair van de TeldersStichting Bram Leferink op Reinink.

Coronacrisis onthult het gevaar van de almachtige staat

Heeft u zich al ingelezen voor de aankomende verkiezingen? Zo ja, dan is u waarschijnlijk iets bijzonders opgevallen. Partijen van links tot rechts pleiten voor een sterkere overheid die ingrijpt in de economie. Zelfs de VVD ziet anno 2021 in dat een steeds verder terugtrekkende overheid niet het juiste ‘recept’ is. De achterliggende gedachte is duidelijk: hoewel we jarenlang economische groei hebben ervaren, heeft de middenklasse daar maar bar weinig van gemerkt. De winst hoopt zich op in het penthouse van de directeur zonder dat er ook maar iets doorlekt naar het appartementje van de arbeider. Kortom, Vadertje Staat is hard nodig om de koek eerlijk te verdelen.

Ondanks die bittere noodzaak, moeten we tegelijkertijd beseffen dat er gevaren schuilen in een grotere rol voor Vadertje Staat. Een grotere overheid betekent namelijk ook een machtigere overheid. Alvorens de staat de buit eerlijk kan herverdelen, moet de buit eerst in collectieve handen terechtkomen. Verdere machtsconcentratie dus. Zolang Vadertje Staat rechtvaardig optreedt, is er weinig mis met een dergelijke staatsmacht, maar wat als hij plots verandert in een autoritaire oude heer?

In dat geval wordt meteen zonneklaar welk gevaar er schuilt in een almachtige overheid. Met een gigantisch staatsapparaat tot zijn beschikking kan de oudeheer naar believen zijn autoritaire wil uitvoeren. Hoe dat in de dagelijkse praktijk eruit kan zien, ondervinden we vandaag de dag aan den lijve. Tijdens de coronacrisis is voor ons allen duidelijk geworden dat Vadertje Staat niet altijd die verzorgende oude man is. Hij heeft de potentie om op autoritaire wijze over ons te heersen: geen biertje in de kroeg, geen feestjes en voor negen uur thuis.

Nu is de huidige vrijheidsbeperking van kracht omwille van een legitiem doel. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Kijk maar eens om u heen. In landen als Polen en Hongarije zijn politieke leiders aan de macht die de vrijheid van meningsuiting, godsdienst en pers bedreigen. En niets geeft ons de garantie dat dat in Nederland nooit zal gebeuren. Sterker nog, dergelijke politici staan komende verkiezingen op uw stembiljet. Baudet en Wilders steken hun ontzag voor de autoritaire Duda en Orbán namelijk bepaald niet onder stoelen of banken.

Er staat dus iets op het spel op 17 maart. U kunt de gedaante van onze overheid bepalen. En des te groter de staatsmacht wordt, des te belangrijker deze keuze is voor het behoud van onze vrijheden. Machtsmisbruik is een gevaar dat te allen tijde realiteit kan worden. Laat deze coronacrisis dus een wekroep zijn voor hen die in slaap waren gedommeld. Onze vrijheid is geen gegeven: zij moet met hand en tand worden verdedigd.

Coronacrisis onthult het gevaar van de almachtige staat

Heeft u zich al ingelezen voor de aankomende verkiezingen? Zo ja, dan is u waarschijnlijk iets bijzonders opgevallen. Partijen van links tot rechts pleiten voor een sterkere overheid die ingrijpt in de economie. Zelfs de VVD ziet anno 2021 in dat een steeds verder terugtrekkende overheid niet het juiste ‘recept’ is. De achterliggende gedachte is duidelijk: hoewel we jarenlang economische groei hebben ervaren, heeft de middenklasse daar maar bar weinig van gemerkt. De winst hoopt zich op in het penthouse van de directeur zonder dat er ook maar iets doorlekt naar het appartementje van de arbeider. Kortom, Vadertje Staat is hard nodig om de koek eerlijk te verdelen.

Ondanks die bittere noodzaak, moeten we tegelijkertijd beseffen dat er gevaren schuilen in een grotere rol voor Vadertje Staat. Een grotere overheid betekent namelijk ook een machtigere overheid. Alvorens de staat de buit eerlijk kan herverdelen, moet de buit eerst in collectieve handen terechtkomen. Verdere machtsconcentratie dus. Zolang Vadertje Staat rechtvaardig optreedt, is er weinig mis met een dergelijke staatsmacht, maar wat als hij plots verandert in een autoritaire oude heer?

In dat geval wordt meteen zonneklaar welk gevaar er schuilt in een almachtige overheid. Met een gigantisch staatsapparaat tot zijn beschikking kan de oudeheer naar believen zijn autoritaire wil uitvoeren. Hoe dat in de dagelijkse praktijk eruit kan zien, ondervinden we vandaag de dag aan den lijve. Tijdens de coronacrisis is voor ons allen duidelijk geworden dat Vadertje Staat niet altijd die verzorgende oude man is. Hij heeft de potentie om op autoritaire wijze over ons te heersen: geen biertje in de kroeg, geen feestjes en voor negen uur thuis.

Nu is de huidige vrijheidsbeperking van kracht omwille van een legitiem doel. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Kijk maar eens om u heen. In landen als Polen en Hongarije zijn politieke leiders aan de macht die de vrijheid van meningsuiting, godsdienst en pers bedreigen. En niets geeft ons de garantie dat dat in Nederland nooit zal gebeuren. Sterker nog, dergelijke politici staan komende verkiezingen op uw stembiljet. Baudet en Wilders steken hun ontzag voor de autoritaire Duda en Orbán namelijk bepaald niet onder stoelen of banken.

Er staat dus iets op het spel op 17 maart. U kunt de gedaante van onze overheid bepalen. En des te groter de staatsmacht wordt, des te belangrijker deze keuze is voor het behoud van onze vrijheden. Machtsmisbruik is een gevaar dat te allen tijde realiteit kan worden. Laat deze coronacrisis dus een wekroep zijn voor hen die in slaap waren gedommeld. Onze vrijheid is geen gegeven: zij moet met hand en tand worden verdedigd.