Op vrijdag 11 november kwam een aantal experts bijeen om samen met de TeldersStichting en wat cursisten van onze zomerschool het thema vrije wil te verkennen in relatie tot het liberalisme. Doel voor de TeldersStichting was onder meer om te kijken waar er interessante aanknopingspunten zitten om mogelijk later verder op door te gaan. De dag was zo opgebouwd dat we eerst op het concept vrije wil ingingen, dit vervolgens relateerden aan het liberalisme en we de dag afsloten met de implicaties voor twee maatschappelijke thema's: gezondheid en het strafrecht. Dr. Lieke Asma, filosoof en psycholoog die het boek 'Mijn intenties en ik' schreef, ging in op de vraag in hoeverre de vrije wil bestaat. Prof. Martin van Hees, hoogleraar in de ethiek en politieke filosofie, vroeg zich af hoe problematisch het is voor het liberale gedachtegoed als de vrije wil niet zou bestaan. Prof. Hanno Pijl, internist, liet zien hoe groot het probleem is met leefstijl gerelateerde ziekten waarna een discussie ontstond in hoeverre een overheid hier actief maatregelen tegen moet nemen. De dag werd afgesloten door hoogleraar strafrecht en neurowetenschap David Roef en procureur-generaal Rinus Otte. Zij gingen in op de vraag in welke mate je vrije wil moet kunnen bewijzen als fundering voor het strafrecht. Twee algemene punten die je uit deze dag zou kunnen halen: 1) De vrije wil is mogelijk groter dan door hersenwetenschappers soms wordt betoogd. Bijvoorbeeld het feit dat je veel zaken op automatische piloot doet, betekent niet dat je geen enkele controle hebt. Zoals bij tandenpoetsen: dat gaat automatisch, denk je niet elke keer bewust over na, maar er zit wel een bewuste reden achter waarom je het doet. 2) Zelfs al zou de vrije wil niet of nauwelijks bestaan, dan is dat alsnog niet per se problematisch voor (alle) liberale argumentatie en uitgangspunten, of voor de fundering van bijvoorbeeld het strafrecht. Wij hopen dit thema in de toekomst verder uit te werken. Bekijk hieronder de foto's voor een impressie.
